043: “Goodbye Platform 5” - GRAPEVINE

De inspiratie voor dit stuk was het Centrale Station van Maastricht. Wij raden sterk aan dit stuk daar te luisteren.

(This text was translated by Locus Focus. For the original, English, please check the menu at the top or click here)

Goodbye Platform 5

Tekst door GRAPEVINE

Het treinstation is, net als de trein, een heterotopia; een wereld in een wereld. De binnenkant spiegelt de buitenkant maar op een tegenstrijdige of transformatieve manier. Conceptueel zijn stations bedoeld en ontworpen voor passagiers. Als je om je heen kijkt zie je brede doorgangen voor passagiers, borden in felle kleuren met kleine letters, repetitieve stippen op de vloer en rechte, proportionele lijnen. Platformen zijn symmetrisch. Treinen arriveren en vertrekken op schema. De bel klinkt voordat de deur opent en sluit en er is een grote klok die de tijd weergeeft. Groepen vormen zich en ontbinden weer, mensen passeren, voetstappen galmen en treinen vertrekken in een oneindige cyclus.

Het conceptuele idee van stations is niet de werkelijkheid. Wanneer we inzoomen en op microniveau naar stations kijken openbaart zich een wereld die veel subjectiever, chaotisch en emotioneler is dan de rigide functionele intentie van het gebouw. Als het station een plek is van aankomst en vertrek is het ook een plek van verwelkoming en afscheid. In ‘Des Espaces Autres” (1967) schrijft Foucault (1926-1984) ‘Een trein is een buitengewone bundel van relaties omdat het iets is waar men doorheen gaat, maar ook iets waarmee men naar een andere plaats kan, en ook iets dat langs komt’ (geparafraseerd).

Ik heb geprobeerd om in dit audiobestand deze drie verschillende interpretaties van treinen en treinstations op te nemen. Daarnaast heb ik me laten inspireren door de stilistische architectonische elementen van het station, gebouwd in 1913 volgens de specifieke architectonische stijl van de Maasland en Luik regio (de Maaslandse Renaissance), wat een notie van hoffelijkheid en romanticisme opriep.

De eerste grensoverschrijdende spoorweg is gebouwd van Maastricht naar Aken in 1853. Daarna volgende een spoorweg naar Hasselt en Luik, voordat een spoorweg Maastricht aan de rest van Nederland verbond. Zodoende heeft het station altijd een ontmoetingsplek gesymboliseerd. Een enkel knooppunt op een netwerk voor het vervoeren van, niet alleen  mensen, maar ook ideeën, valuta, objecten, diensten, vrienden en liefdes.

Goya van der Heijden (1999, Heerlen), oftewel GRAPEVINE is een kunstzinnige veelvraat die altijd het experiment blijft opzoeken. Regelmatig stapt ze van een artistieke praktijk af om zich volledig op iets nieuws te storten, en dit heeft haar oeuvre op jonge leeftijd al zeer divers gemaakt. In haar schilderwerk weet ze op treffende wijze filmische beelden neer te zetten die slechts een hint van een groter verhaal verraden. Dit filmisch karakter van haar werk zet zich door in haar installaties waarin ze onder andere de herinnering van een moment met geluid in een decor probeert te vangen. In haar eindexamenwerk zien we haar fascinaties culmineren in een originele installatie die onmiskenbaar van haar hand is. Verzamelde herinneringen, gevonden op cassette tapes die ze uit zolders en kringlopen heeft gehaald, schallen door een ruimte en ontvouwen zich letterlijk voor de ogen van de aanschouwer in de vorm van cassette-tape.

GRAPEVINE is een verzamelaar van herinneringen, sfeer en gevoelens, en vindt originele manieren om deze aan ons te tonen. Ze heeft zich een geluidskunstenaar getoond van een hoog niveau en weet een sfeer feilloos te vangen in audio, maar dus ook in verschillende media. Het emotionele en subjectieve aspect van een locatie brengt zij bijvoorbeeld naar voren terwijl deze ons juist functioneel toekomt. Zo weet ze de bijzonderheid van het alledaagse te distilleren, zoals we dat zelfs in haar muziek horen. Naast haar praktijken in de beeldende kunsten is ze namelijk ook nog eens een muzikant, eveneens onder de naam GRAPEVINE, die verschillende stijlen mengt tot haar eigen brouwsel.

Het station van Maastricht, “objectieve” representatie. Foto: Julien Theunissen